Historia krioterapii w Polsce i na świecie

Choć patrząc na nowoczesny sprzęt, jakim posługują się lekarze w toku krioterapii, moglibyśmy sądzić, że leczenie przy pomocy niskich temperatur jest nowym wynalazek, to sama idea nie pochodzi ani z naszego wieku, ani nawet z naszej ery. O ciekawych właściwościach zimna przekonani byli już lekarze antyczni.

W V wieku p.n.e. Hipokrates stwierdził, że niskie temperatury, doprowadzające nawet do hipotermii, skutecznie zmniejszały obrzęk oraz krwawienie pacjenta. Podobne obserwacje czyniono także w kolejnych stuleciach, na przykład podczas kampanii napoleońskiej w Rosji, kiedy to chirurdzy wojskowi stwierdzali, że podczas najsilniejszej zimy łatwiej było amputować kończyny rannych żołnierzy, generując niewielki upływ krwi i niewiele bólu u pacjentów.

Niemniej o prawdziwych początkach krioterapii można mówić dopiero wraz z początkiem kriogeniki – nauki o właściwościach ciał stałych w niskich temperaturach. Ta zaś mogła się rozwinąć dopiero pod koniec XIX wieku, gdy uczeni opanowali sposób skraplania i przechowywania gazów. Dzięki temu możliwe były rzetelne badania nad właściwościami różnych substancji, w tym także żywych tkanek, pod kątem ich reakcji na ekstremalne zimno. W pierwszej połowie XX wieku dzięki tym właśnie badaniom znaleziono zastosowanie dla ekstremalnie niskich temperatur przy usuwaniu zmian skórnych, dając tym samym początek krioterapii miejscowej.

Z kolei krioterapia ogólna, zakładająca, że krótkotrwałe przebywanie w niskich temperaturach może wspierać inne formy rehabilitacji i pozytywnie wpływać na stan zdrowia i samopoczucie, to pomysł z końca lat 70. XX wieku. Wykształcił się on w Japonii w zespole kierowanym przez doktora Toshiro Yamauchiego. Tam właśnie powstała pierwsza kriokomora, a gdy Yamauchi zaprezentował wyniki swoich badań w roku 1981, idea błyskawicznie obiegła cały świat.

Już w 1983 roku, a więc w dwa lata później, rozpoczęto w Polsce badania nad krioterapią. Kierował nim doktor Zdzisława Zagrobelnego z wrocławskiego AWF-u. Pierwsze kriokomory w Polsce powstawać jednak nieco później, pierwszą z nich skonstruowano w 1989 roku.